Fizik tedavi; Hastalıkların çeşitli elektrik akımları, sıcak, soğuk, egzersiz, masaj ve çeşitli ışınlarla tedavisidir.
Eklem ağrılarının tedavisinde;
- Ağrıyı azaltmak
- Kasları gevşetmek
- Dolaşımı düzenlemek
- Enflamasyonu geriletmek
- Sakatlığı önlemek
- Fonksiyonları restore etmek
- Postür bozukluklarını önlemek ve düzeltmek
- İlaç ihtiyacını azaltmak
Kullanılan fizik tedavi yöntemlerinin bazıları:
- Elektrik Akımları
- Isı tedavileri
- Işın tedavileri
- Banyo tedavileri
- Egzersiz ve masaj
- Traksiyon
Kriyoterapi (Soğuk Uygulama)
Organizmaya tedavi amacıyla lokal soğuk uygulanmasıdır. 18 derecenin altı soğuk tedavisidir. Buz uygulaması soğuk uygulamanın sık kullanılan şeklidir. Ağrılı bölgenin üzerine dairesel olarak uygulanır.
Kriyoterapi amacı ile kullanılan
- slika jel paketleri
- soğuk kompres
- buzlu su
- buz paketleri
- buz masajı
- Soğutucu spreyler de kullanılır.
Etkileri
- Analjezik (sinir ileti hızını azaltarak)
- Kas spazmını azaltır
- Eklem ısısını azaltır
- Ödemi azaltır
- Spastisiteyi azaltır
Soğuk Tedavisi – Endikasyonları
- Akut travmalar (düşme, çarpma, burkulma)
- Osteoartrit ( kireçlenme ) alevlenmeleri; kronik durumlar
- Akut bursit, tendinit
- Ameliyat sonrası dönem
Kriyoterapi özellikle akut ağrılarda eklem bölgesinde oluşan kanama ve ödemi azaltır, ağrı eşiğini yükseltir.
Koroner yetmezlik, hipotansiyon gibi kalp hastalıklarında, tıkayıcı arter hastalıklarında, duyu bozukluklarında, çok yaşlı kişilerde ve küçük çocuklarda kullanılmamalıdır.
Sıcak Tedavi
Eklem ağrılarının tedavisinde kullanılan bir diğer fizik tedavi yöntemi de, sıcak uygulamadır. Isı uygulaması ağrı tedavisinde sık kullanılan bir yöntemdir. Sıcak uygulama fizik tedavi yöntemi olarak iki grupta kullanılır. Derin Isıtıcılar ve Yüzeysel Isıtıcılar
Yüzeysel Isıtıcı Olarak
- Sıcak paketler (Hot pack): Slika jel içeren paketler, 70-80° termostat ayarlı kazanlarda, 20-30 dakika süreyle, Derinin 1cm altına kadar ısıtma yaparlar
- Sıcak su torbası,
- Sıcak kompresler,
- Parafin banyosu : Katı parafin içerisine 1/4 veya 1/7 oranında sıvı parafin veya vaselin karıştırılır. Erime derecesi 50-55 °. El ve ayaklar için. Birkaç kez daldırılıp çıkarılır. 20 dakika,
- Fluidoterapi, Termostatlı özel kap içerisinde , 0.5 mm çapında bilyeler, Üflenen sıcak hava ile hareket ettirilmesi, Isı ile birlikte mekanik etki, Analjezik ve antiödem etki
- Nemli hava
- İnfraruj lambaları: 750-400.000 nm dalga boyuna sahip kızıl ötesi ışınlar, Tedavide en çok 800nm dalga boylu , Özel lambalar tedavi edilecek bölgeye, 75 cm uzaktan uygulanır
Derin Isıtıcılar
Deri dışında vücudun daha derininde yer alan tendon, bağ, kapsül, kas dokusunu ısıtmak amacı ile de derin ısıtıcılar kullanılır. Bu amaçla kullanılan derin ısıtıcılar;
- Kısa dalga diatermi,
- Mikrodalga diatermi ve
- Ultrasondur.
KDD ve MDD yüksek frekanslı alternatif akımlardır ve elektromanyetik alan aracılığı ile derin dokuda ısınma oluştururlar. US ise yüksek frekanslı elektrik akımlarından elde edilen yüksek frekanslı ses dalgalarıdır ve mekanik enerjinin ısı enerjisine dönüşümü yoluyla derin dokularda ısınma meydana getirir.
Sıcak Tedavisi Etkileri
- Ağrı kesici etki
- Kas tonüsünün azaltılması
- Bağ doku elastikiyetinin artırılması
- Dolaşımın düzenlenmesi
- Sedatif etki
Endikasyonlar
- Dejeneratif eklem hastalıkları (özellikle kalça eklemi gibi derin eklemlerin ısıtılmasında)
- Posttravmatik eklem lezyonları, dejeneratif disk hastalığı
- Romatoid artrit, ankilozan spondilit gibi inflamatuar hastalıkların inaktif dönemlerinde
- Yumuşak doku romatizmaları (bursit, tendinit gibi)
- Eklem kontraktürleri
Isı tedavisi; kollojen liflerin esnekliğini arttırarak, kan akımı ve metabolik hızda artış sağlayarak, eklem sertliği, ağrı ve kas spazmını azaltarak eklem ağrılarının tedavisinde etkili olur. Özellikle eklem kontraktürünün (katılığının) tedavisinde ısıtma yöntemleri kullanılmadan germe ve egzersiz tedavisi tek başına yeterli değildir. Ağrılı kas spazmlarında ve kronik eklem ağrılarında sıcak tedavisi faydalıdır.
Kotrendikasyonları
- Akut inflamasyon
- Kanama veya kanama eğilimi
- Neoplastik hastalıklar
- Arteriyel veya venöz dolaşım bozuklukları(akut ve subakut tromboflebit)
- Sıcaklık duyusunun bozulduğu durumlar (siringomyeli, polinöropati, lepra )
- Gebelik ve menstrüel siklus esnasında
- Açık yara varlığında kullanılmamalıdır.
Tens
Frekansı 1000’in altında olan akımlar Alçak frekanslı akımlardır. Bu tedavide kişinin tölore edebileceği ölçüde elektrik akımlar kullanılarak ağrının giderilmesine çalışılır. Her hasta için değişik dalga formları denenir ve hastanın en çok rahatladığı form tedavi amacı ile kullanılır. Bu tedavide ağrılı uyaranların beyine gitmesi engellenerek eklem ağrılarının tedavisinde etkili olur. Hem akut hem de kronik ağrıda etkilidir.
AFA Kullanım Alanları
- Kas güçlendirilmesi
- Denerve kasta atrofiyi önlemek
- Spastisite
- Ağrıyı azaltmak
- Ödemi azaltmak
- Üriner inkontinans
- Yara iyileşmesini hızlandırmak
- Kas eğitiminde
Kontrendikasyonları
- Kalp pili olanlar
- Açık yaralar
- Ağır kardiovasküler hastalık
- Yeni kırıklar
- Tromboflebit ve hemorajiler
- Duyu ve algı bozukluğu olanlar
Traksiyon
Servikal ve lomber vertebral eklemleri açma ve yumuşak dokuları germek için uygulanan bir çekme yöntemidir.
Etkileri
- Ağrının azalması
- Spazmın çözülmesi
- Eklem aralığının arttırılması
- Foramenlerin genişlemesi
- Yumuşak dokuların gerilmesi
- Yapışıklıkların giderilmesi
- Sinir basılarının azaltılması
Kontrendikasyonları
- Omurga enfeksiyonları
- Osteoporoz, osteomalazi
- Ciddi kardiak rahatsızlıklar( aort anevrizması)
- Ciddi AKC hastalığı
- Omurgada belirgin posterior osteofit varlığı
- Aşırı anksiyetesi olanlar
Egzersiz
- Eklem hareket açıklığını
- Kas gücünü
- Enduransı (kasın dayanıklılığını arttırmak)
- Koordinasyon
- Relaksasyon
- Germe
Eklem ağrılarında kaçınılmaz bir tedavi yöntemi de egzersiz tedavisidir. Egzersiz tedavisi kişiye göre planlanmalıdır. Egzersiz tedavisi genellikle kronik ağrı durumunda tercih edilir. Asıl amaç hastanın ağrı kontrolüne yardımcı olmaktır. Bunun yanında kas gücünün korunması ve geliştirilmesinde de etkili olur. Ayrıca eklemin normal var olan eklem hareketinin korunmasını sağlar.
